اوتیسم نوعی اختلال تکاملی شناخته شده و فرد مبتلا به بیماری اوتیسم ارتباط رفتاری و کلامی غیر طبیعی از خود نشان می‌دهد. حتی کودکان مبتلا به اوتیسم تا مدت‌ها صحبت نکرده و هیچ واکنشی به رفتارهای اطرافیان نشان نمی‌دهند. این اختلال اولین بار بعد از دو یا سه سالگی کودکان تشخیص داده شده و تا پایان عمر همراه فرد خواهد بود. در ادامه بیشتر در رابطه با اینکه علت بیماری اوتیسم چیست و چه علائمی دارد صحبت خواهیم کرد.
تیم حرفه ای مجموعه ای از علت بیماری اوتیسم و علائم آن را در این مقاله ای اختصاصی جمع آوری کرده و در اختیار شما و دیگر مخاطبان خود قرار داده اند. همچنین آن ها از شما دعوت می کنند تا از سایت بوفچه دیدن کرده و از مطالب مهیج آن بهره ببرید.
علت بیماری اوتیسم چیست؟
علت بیماری اوتیسم یا ASD هنوز مشخص نیست اما بدون شک مشکلات و اختلالات ژنتیکی یا داشتن سابقه بیماری های ژنتیکی در ان دخیل است در حالی که اوتیسم بی هیچ علت زمینه ای ممکن است ایجاد شود اما برخی از ریسک فاکتورها که این بیماری را ایجاد می کنند شامل موارد زیر است :
- وجود یک عضو درجه اول خانواده که مبتلا به اوتیسم است
- بروز جهش های ژنتیکی با توجه به سابقه خانوادگی
- سندرم X شکننده و سایر اختلالات ژنتیکی
- ازدواج در سنین بالا و والدین بالای ۳۵ سال
- کم بودن وزن نوزاد در هنگام تولد
- عدم تعادل متابولیک
- قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین و سموم محیطی
- سابقه عفونت های ویروسی
- قرار گرفتن جنین در معرض دارو های والپروئیک اسید (Depakene) یا تالیدومید (Thalidomid)
اوتیسم یک بیماری دردناک و ناراحت کننده به خصوص برای والدین و خانواده است چرا که یک کودک ۱۰ ساله مبتلا به اوتیسم توانایی صحبت کردن و برقراری ارتباط را نداشته و مانند یک کودک ۳ ساله رفتار می کند. این اختلال باعث می شود که کودک قدرت یادگیری و کسب مهارت را نداشته باشد و منزوی و گوشه گیر شود.
طبق مطالعاتی که در انستیتوی ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی (NINDS) به دست آمده است، عواملی مانند ژنتیک و محیط زیست در ابتلای کودکان به اوتیسم تاثیر گذار است. چالش هایی نیز وجود داشت که این بیماری در اثر تزریق واکسن هایی مانند اوریون و سرخک و سرخجه ایجاد می شود اما در نهایت نتیجه هایی که اعلام شد حاکی از آن بود که ارتباطی بین اوتیسم و واکسن ها وجود ندارد و این اختلال بیشتر در اثر جهش های ژنتیکی است که ایجاد می شود.
علت بیماری اوتیسم در کودکان
متأسفانه اوتیسم اختلالی است که کودکان با آن متولد می‌شوند. تحقیقات پزشکی تاکنون به صورت دقیق علت بیماری اوتیسم در کودکان را مشخص نکرده‌اند. به همین دلیل هم تعیین دقیق علت اوتیسم در کودکان یا حتی بزرگسالان دشوار است. با این حال، عوامل محیطی و ژنتیکی به عنوان محتمل‌ترین متهم شناخته شده‌اند!
شواهد قابل توجهی مبنی بر ارتباط اوتیسم با عوامل ژنتیکی وجود دارد، اما هیچ ژن خاصی برای ایجاد این اختلال شناسایی نشده است. این احتمال وجود دارد که ترکیب چندین ژن با هم، اوتیسم را ایجاد می‌کند.محققان نیز ژن‌های احتمالی زیادی را یافته‌اند که ممکن است در ایجاد اوتیسم نقش داشته باشند.
مغز کودکان اوتیستیک در اوایل دوران کودکی آنها، به ویژه در ۳ سال اول زندگیشان، سریع‌تر از کودکان دیگر رشد می‌کند. دلیل این رشد سریع هنوز مشخص نیست اما می‌توان نتیجه گرفت که در نتیجه این رشد غیرطبیعی، بخش‌هایی از مغز کودکان اوتیستیک به روشی غیرمعمول با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.
اثر عوامل محیطی در بروز اوتیسم
برخی از عوامل محیطی خطر بروز اوتیسم را افزایش می‌دهد. این عوامل مربوط به تجارب دوران حاملگی یا نوزادی است که ممکن است روی رشد مغز تاثیر بگذارد. زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد نیز دقیقا مانند دیابت، فشار خون بالا و عفونت هنگام بارداری خطر بروز اوتیسم را بالا می‌برد. البته بالا بودن سن پدر نیز عامل خطرناک دیگری در مورد علت بروز اوتیسم است. به احتمال زیاد افزایش جهش ژنتیکی ناگهانی با افزایش سن علت اوتیسم خواهد بود.
برخی شواهد حاکی از آن است که ارتباط مستقیمی میان قرار گرفتن در معرض هوای آلوده حین بارداری یا اوایل کودکی با بروز اوتیسم وجود دارد. البته به سختی می‌توان با قطعیت درمورد علت اوتیسم با هرگونه عامل محیطی نظر داد. زیرا پیدا کردن این ارتباط تقریبا غیرممکن است. چرا که متغیرهای زیادی در این مورد وجود دارد.
تاثیر عوامل ژنتیکی در بروز بیماری اوتیسم
طبق یافته‌های تحقیقات مختلف امروزه میدانیم که دوز خاصی از ژن با بروز اوتیسم در ارتباط است. البته صدها ژن دیگر نیز می‌توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند. به عنوان مثال ممکن است تفاوت‌های ژنتیکی از طریق دی‌ان‌ای والدین به ارث برسد یا خود به خود در اسپرم، تخمک یا نطفه رخ دهد. اغلب کسانی در معرض خطر شناخته می‌شوند که یکی از اقوام درجه یک آنها دچار اوتیسم باشد. اما درحال حاضر نمی‌توان میزان احتمال بروز این خطر را مشخص کرد. لازم به ذکر است داشتن خطر ژنتیکی اوتیسم لزوما به معنی ابتلا به آن نیست.
تاثیر رژیم غذایی بر بیماری اوتیسم
هیچ رژیم غذایی خاصی برای افراد مبتلا به ASD وجود ندارد. اساس رژیم غذایی اوتیسم اجتناب از مواد افزودنی مصنوعی است. این موارد شامل مواد نگهدارنده، رنگ‌ها و شیرین‌کننده‌ها است. رژیم غذایی اوتیسم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- میوه و سبزیجات تازه
- مرغ بدون پوست
- ماهی
- چربی اشباع نشده
- مقدار زیادی آب
- رژیم بدون گلوتن. گلوتن پروتئینی است که در مواد غذایی مانند گندم و جو وجود دارد. آنها معتقدند كه این پروتئین می‌تواند باعث ایجاد التهاب و عوارض جانبی در بدن بیماران مبتلا به ASD شود.
مصرف داروهای خاص در دوران بارداری
استفاده از برخی داروها و مواد شیمیایی در زمان بارداری می‌تواند یکی دیگر از علت بیماری اوتیسم باشد و ریسک اوتیسم را بالا ببرد. وقتی یک زن باردار داروهای خاصی مانند داروهای دیابت، داروهای ضد تشنج و مُسکن‌ها را مصرف کند، احتمال ابتلای کودک او به اوتیسم بالا می‌رود. همچنین کودکان، زنان بارداری که سابقه مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی داشته باشند، یا در معرض مواد شیمیایی خاص قرار گیرند نیز شانس ابتلای فرزند به اوتیسم را افزایش می‌دهند.
محققان می‌گویند نوزادانی که داخل رحم مادر در معرض برخی از داروهای خاص از جمله والپروئیک اسید و تالیدومید قرار دارند و یا مصرف بیش از حد ویتامین‌ها و آهن دوران بارداری در حدی که سبب و مسمومیت جنین با این مواد شود، خطر ابتلا به اوتیسم در آنها بسیار افزایش می‌یابد. مصرف داروهای ضد انعقاد در دوران بارداری، ابتلای مادر به اختلالات متابولیک مانند دیابت و چاقی در دوران بارداری نیز در ابتلای نوزاد به اوتیسم موثر است.
تاثیر سن بالای پدر و مادر در بروز بیماری اوتیسم
سن بالای پدر یا مادر نیز از عوامل دیگری است که شانس ابتلای کودکان به اوتیسم را افزایش می‌دهد. تولد کودکان اوتیسمی ممکن است مربوط به جهش‌های ژنتیکی باشد، که با افزایش سن پدر و مادر از طریق اسپرم و تخمک آنها این اتفاق می‌افتد. بالا رفتن سن مادر از ۴۰ سال خطر اوتیسمی شدن کودکش را تا ۱۵ درصد افزایش می‌دهد، اما محققان می‌گویند مادرانی که بیش از اندازه کم سن و سال هستند هم نمی‌توانند بچه‌های سالمی را به دنیا بیاورند.
بیماری اوتیسم از جمله اختلالاتی است که پیر بودن اسپرم‌های پدر می‌تواند خطر ابتلا به آن را بیشتر کند، در واقع احتمال بروز این بیماری در فرزندان پدران بالای چهل سال شش برابر پدران با سن زیر ۳۰ سال است. اختلاف سنی والدین هم در سالم بودن یا اوتیسمی شدن کودک تاثیرگذار است. بر اساس نظر محققان والدینی که اختلاف سنی زیادی با یکدیگر دارند، بیشتر احتمال دارد که فرزندی اوتیسمی به دنیا بیاورند.
علت بیماری اوتیسم و نقص آنزیمی
در برخی موارد اوتیسم به دلیل یک اختلال متابولیک مادرزادی ناشی از عدم حضور یک آنزیم و یا ابتلا به سرخجه رخ می‌دهد. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد در برخی موارد اوتیسم به دلیل برخی اختلالات مانند اسکلروز، سل ریوی، سرخجه درمان نشده، فنیل کتو نوریا، آنسفالیت و مننژیت به عنوان عوامل مستعد کننده این بیماری می‌باشد.
بیماری دیابت و فقر آهن در مادر
کمبود بالای آهن می‌تواند علت بیماری اوتیسم باشد و خطر اوتیسمی شدن کودک را تا پنج برابر بالا ببرد. علاوه بر مادران کم خون مادران دیابتی هم احتمال دارد فرزندی اوتیسمی به دنیا بیاورند. بر اساس نظرات محققان فرزند مادرانی که از هفته ۲۶ بارداری به بعد به دیابت بارداری دچار می‌شوند، ۶۳ درصد بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به بیماری اوتیسم قرار می‌گیرد.
علائم اوتیسم
علائم اوتیسم معمولاً در اوایل کودکی ، بین ۱۲ تا ۲۴ ماهگی مشهود است. با این حال ، علائم ممکن است زودتر ظاهر شوند. علائم اولیه ممکن است شامل تاخیر قابل توجه در زبان یا پیشرفت اجتماعی باشد. DSM-5 علائم اوتیسم را به دو دسته تقسیم می کند: مشکلات ارتباط و تعامل اجتماعی ، و الگو های محدود یا تکراری از رفتار یا فعالیت ها.
کودکان مبتلا به اوتیسم تاخیر قابل توجهی در صحبت کردن، راه رفتن و یا واکنش نشان دادن به سایرین خواهند داشت، این علائم که در اوایل کودکی و قبل از ۳ سالگی بروز می کند، با ناراحتی و نگرانی والدین همراه است چرا که فرزندشان رشد طبیعی و سلامت کامل را در اختیار نداشته و تعامل اجتماعی و ارتباط با دیگران در ایشان ضعیف است.برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم اصلا صحبت نمی کنند و ممکن است تا آخر عمر نیز ساکت بمانند. این دسته افراد رفتارهای تکراری انجام می دهند .
تفاوت علائم اوتیسم در زنان و مردان
نشانه‌های اوتیسم در بزرگسالی به جنسیت ربطی ندارد و همان علائمی که در زنان بروز می‌کند در مردان هم بروز می‌کند. البته اوتیسم در دختران دیرتر از پسران تشخیص داده می‌شود چون رفتارهایی نظیر انزواطلبی، افسردگی و منفعل بودن در دختران قابل‌قبول‌تر است و باعث می‌شود اختلال دیرتر تشخیص داده شود. پیش از شروع درمان اوتیسم لازم است متخصص مغز و اعصاب بیمار را معاینه کند و متناسب با درجه اوتیسم درمان دارویی، کاردرمانی، رفتاردرمانی و جلسات مشاوره روانشناسی شروع شود.
