افزایش هوش کودکان یا تقویت حافظه کودکان دبستانی از مهمترین دغدغه‌های والدین است. کودکان در سنین پایین بسیار تاثیر پذیر هستند؛ به طوریکه از ۹ ماهگی در صدا و محیط اطراف خود الگوها را کشف می‌کنند. از آنجا که حافظه آنها خیلی زود ایجاد خواد شد، والدین می‌توانند با انجام یکسری روش‌ها موجب بهبود هوش و حافظه در کودک شوند.
تیم حرفه ای مجموعه ای از روش های بهبود هوش و حافظه در کودکان را در این مقاله ای اختصاصی جمع آوری کرده و در اختیار شما و دیگر مخاطبان خود قرار داده اند. همچنین آن ها از شما دعوت می کنند تا از سایت بوفچه دیدن کرده و از مطالب مهیج آن بهره ببرید.
گفتگو و صحبت با فرزند
هرچه بیشتر با فرزندتان گفتگو کنید، باهوش تر خواهند بود. انجام بازی های آموزشی ساده در طول مسیر خانه یا بیرون، باعث افزایش هوش کودکان می شود. به عنوان مثال از آنها بخواهید اشیا را نام ببرند یا بشمارند. شما می توانید ضریب هوشی فرزند خود را با انجام این کار در طول چند سال کودکیشان شش درجه افزایش دهید. او اضافه می کند که هر چه زودتر شروع کنید. شواهد نشان می دهد که اگرچه این روش همیشه مفید است، اما بهتر است قبل از 4 سالگی شروع کنید.
به چالش کشیدن هوش و حافظه در کودک
این کار می‌تواند با انجام بازیها باشد یا فقط با درخواست از آنها برای به خاطر سپردن چیزها باشد. وقتی از آنها درباره روز مدرسه‌شان می‌پرسید، آنها را با یک جمله معمولی «نمی‌دانم» رها نکنید. بلکه از آنها بخواهید جزئیات روزشان را به یاد آورند و در موردشان صحبت کنند. بدین ترتیب به چالش کشیدن حافظه در آنها موجب بهبود هوش و حافظه در کودک خواهد شد.
جلوگیری از کم خوابی
این یک اصل مهم را فراموش نکنید، چرا که هر کار دیگری را درست انجام دهید، کم خوابیدن یا خواب بی کیفیت (از خواب پریدن، دیروقت خوابیدن، خواب در محیط شلوغ یا پرنور و…) می تواند اثر آنها را تا حد زیادی کاهش دهد. خواب کم باعث می شود یادگیری و تمرکز افت کند و در بلند مدت برای مغز به شدت آسیب زاست.
تاثیر چربی های مفید بر بهبود هوش و حافظه در کودک
از جمله روش‌های بهبود هوش و حافظه در کودک را می‌توان مصرف چربی‌های مفید دانست. مغز از چربی ساخته شده است و اطمینان از دسترسی بدن به بلوک های ساختمانی صحیح برای رشد آن ضروری است. یک مکمل روغن ماهی با درجه بالا اضافه کنید و از آووکادو، روغن نارگیل یا کره خودداری نکنید.
معاشرت با همسالان
اینکه فرزند شما با چه کسی وقت می گذراند به اندازه هر عامل دیگری یک پیش بینی کننده ضریب هوشی است. بازی های گروهی و وقت گذراندن با همسالان باعث افزایش خلاقیت و هوش کودکان می شود.
یادگیری و نواختن موسیقی
نواختن یک موسیقی فعالیت مغز را افزایش می دهد و در نتیجه موجب بهبود هوش و حافظه در کودک خواهد شد. اسکن های MRI نشان داده اند که در حالی که یک کودک در حال نواختن یک آلت موسیقی است، عملکرد مغز بهبود یافته است. بنابراین، ثبت نام فرزندتان در کلاس نوازندگی ایده خوبی است. کلاسی را انتخاب کنید که مورد علاقه فرزندتان باشد. اگر برای بچه ها کلاس جذاب نباشد، نتیجه ای نخواهد داشت.
فعالیت بدنی و ورزش
هر ورزشی چه در باشگاه و چه در فضای باز، نقش مهمی در افزایش ضریب هوشی کودکان دارد. ورزش اندورفین آزاد می کند و به تقویت عملکرد مغز و همچنین افزایش هوش کودکان کمک می کند. سعی کنید کودک خود را به طور منظم در فعالیت های بدنی شرکت دهید. در صورت امکان فعالیتهای ورزشی گروهی را تشویق کنید.
بازی کردن
بازی ها نقش حیاتی در بهبود هوش و حافظه در کودک دارند. بازیها به بچه‌ها اجازه می‌دهد تا حوزه‌های متعدد را همراه با حل مشکلات برای برنده شدن درک کنند. کودک خود را به حل پازل، یادگیری شطرنج و بازی های فکری تشویق کنید. شما همچنین می توانید یک بازی حافظه ای با کودک خود انجام دهید. این بازیها برای افزایش سطح IQ کودکان بسیار مفید هستند. در حالی که بچه‌ها سرگرم می شوند، فعالیت مغزشان افزایش می‌یابد زیرا دائماً مجبورند بازیها را حل کنند و فکر کنند.
انجام محاسبات ریاضی
محاسبات ریاضی می تواند عملکرد مغز و ضریب هوشی کودک شما را تا حد زیادی بهبود بخشد. می توانید هر روز به مدت 10 دقیقه با آنها محاسبات تصادفی ساده مانند جمع یا تفریق انجام دهید. شرکت در کلاس های چرتکه هم می تواند مفید باشد.
فرآیند یادگیری فعال
یادگیری یک فرآیند مستمر است و کودکان باید در فرآیند یادگیری فعال برای رشد هوش خود غرق شوند. بچه ها وقتی می توانند چیزهایی را ببینند بهتر یاد می گیرند، به جای اینکه صرفاً در یک کلاس چهار دیواری بنشینند، اجازه دهید با تمام حس های 5 گانه خود درگیر باشند. کودک خود را در معرض دنیای واقعی قرار دهید. او را در فعالیت های یادگیری عملی شرکت دهید.
این باعث می شود آنها با موقعیت های مختلفی روبرو شوند و آنها را به فکر حل آن مشکلات بیاندازد. آنها می توانند با یادگیری به روش های مختلف و در عین حال مداوم، قدرت فکری خود را توسعه دهند. هر چه بیشتر فکر کنند، مغزشان بهتر عمل می کند. آنها همچنین اهمیت دانش را در حل مشکلات مختلف درک می کنند.
بهترین غذاها برای بهبود هوش و حافظه در کودک چیست؟
تغذیه یکی از روش‌های مهم برای تقویت حافظه در ابتدای تکامل مغز است، اما حمایت و وابستگی اجتماعی و کاهش اضراب و التهاب نیز تا حدی تأثیرگذارند. البته رژیم غذایی می‌تواند بر رفتار و تمرکز کودکان نیز تأثیر داشته باشد. بنا بر تحقیقات، رژیمی غنی از قندهای ساده و چربی اشباع می‌تواند خطر بیش‌فعالی و اختلال توجه (ADHD) را افزایش دهد. در ادامه به معرفی غذاهای مفید جهت بهبود هوش و حافظه در کودک می‌پردازیم:
تخم مرغ
تخم‌مرغ یکی از مغذی‌ترین مواد غذایی محسوب می‌شود که خوشبختانه غذای محبوب بسیاری از کودکان است. این غذا سرشار از مواد مغذی ضروری برای رشد مغز است، از جمله:
- کولین؛
- ویتامین B12؛
- پروتئین؛
- سلنیم.
بنا بر تحقیقات، مصرف کولین در ۱۰۰۰ روز اول عمر کودک می‌تواند منجر به رشد مغز شود و از سلول‌های مغزی در برابر آسیب محافظت کند. بیشتر نیاز افراد به کولین با مصرف تخم‌مرغ تأمین می‌شود. یک تخم‌مرغ بزرگ با زرده آن شامل ۱۲۵ میلی‌گرم کولین است که نیمی از نیاز روزانه کودکان ۴ تا ۸ سال را تأمین می‌کند.
انواع توت
توت‌ها ترکیبات گیاهی بسیار مفیدی به‌نام آنتوسیانین (anthocyanin) دارند. این ترکیب تأثیرات مفید مختلفی بر مغز دارد. استفاده از انواع توت می‌تواند جریان خون به مغز را افزایش دهد، اثرات ضدالتهابی داشته باشد و ساخت سلول‌های عصبی جدید و برخی پروتئین‌ها را تقویت کند که در عملکرد یادگیری و حافظه نقش دارند.
چندین تحقیق مختلف نشانگر اثر مثبت توت‌ها بر عملکرد مغزی کودکان بوده‌اند. مثلا در پژوهشی که شامل ۱۴ کودک ۷ تا ۱۰ساله می‌شد، کودکانی که ۲۰۰ گرم نوشیدنی بلوبری یا تمشک آبی مصرف می‌کردند، به طرز چشمگیری کلمات را بهتر به خاطر می‌آوردند. علاوه بر این، تحقیقات نشان دادند که مصرف کم توت و سایر میوه‌ها و سبزیجات منجر به عملکرد ذهنی ضعیف‌تر در کودکان ۶ تا ۸ساله می‌شود.
غذاهای دریایی
غذاهای دریایی منبعی غنی از مواد مغذی هستند و با داشتن چربی‌های امگا ۳، ید و روی، اهمیت زیادی برای کارکرد مغز دارند. مثلا بدن برای تولید و تکامل سلول‌های عصبی به روی نیاز دارد و چربی‌های امگا ۳ برای عملکرد عادی مغز ضروری هستند. همچنین بدن برای تولید هورمون‌های تیروئیدی که از عوامل مهم تکامل مغز هستند، به ید نیاز دارد.
تحقیقات زیادی ارتباط مصرف غذاهای دریایی و عملکرد ذهنی بهتر کودکان و نوجوانان را تأیید کرده‌اند. در واقع خوردن ماهی باعث کسب نمره IQ بهتر و همچنین عملکرد بهتر در مدرسه می‌شود. علاوه بر این، کمبود چربی‌های امگا ۳ در خون می‌تواند تأثیرات منفی بر عملکرد ذهنی کودکان داشته باشد.
کاکائو
کاکائو و محصولات کاکائویی از غنی‌ترین منابع آنتی‌اکسیدان‌های فلاونوئید هستند و در بهبود هوش و حافظه در کودک می‌توانند موثر باشند. این ترکیبات می‌توانند باعث کاهش التهاب شوند و از مغز محافظت کنند و این‌گونه در سلامت مغز نقش دارند. کاکائو جریان خون به مغز را افزایش می‌دهد و پردازش بینایی را بهبود می‌بخشد. این ماده حتی در بزرگ‌سالان نیز باعث بهبود عملکرد ذهنی در برخی فعالیت‌ها می‌شود.
پرتقال
پرتقال از محبوب‌ترین مرکبات است و به‌دلیل طعم شیرینش از میوه‌های محبوب کودکان به شمار می‌رود. افزودن پرتقال به رژیم غذایی کودکتان نه‌تنها باعث بهبود سلامت عمومی او می‌شود، بلکه در تقویت حافظه و سلامت ذهنی او هم نقش دارد. بر اساس تحقیقات، پرتقال و آب‌پرتقال می‌توانند به فعالیت سلول‌های عصبی کمک کنند و جریان خون به مغز را افزایش دهند. همچنین پرتقال سرشار از ویتامین C است که نقشی ضروری در تکامل مغز و تولید ناقل‌های عصبی دارد.
ماست
تشویق کودکان به مصرف ماست برای صبحانه یا میان‌وعده روشی فوق‌العاده برای تقویت حافظه آنهاست. محصولات لبنی مانند ماست، منبعی غنی از ید هستند که بدن برای رشد مغز و فعالیت ذهنی خوب لازمش دارد. کودکانی که ید کافی دریافت نمی‌کنند بیشتر در معرض ابتلا به اختلالات ذهنی قرار دارند. کمبود ید در زنان باردار و کودکان، مخصوصا در نواحی فقیر، شایع‌تر است. ماست علاوه بر تأمین ید لازم، سرشار از منابع دیگری مانند پروتئین، روی، ویتامین B12 و سلنیم است.
غذاهای غنی از آهن
کمبود آهن یکی از عارضه‌های شایع دنیاست که بین کودکان شیوع بیشتری دارد. کاهش آهن در خون می‌تواند بر تکامل ذهنی و یادگیری کودکان اثرگذار باشد. کمبود آهن با اختلال توجه بیش‌فعالی یا ADHD نیز ارتباط دارد. برای پیشگیری از کمبود آهن، باید غذاهای سرشار از آهن را به رژیم غذایی کودک خود اضافه کنید. این غذاها عبارت‌اند از:
- گوشت قرمز، گوشت مرغ، غذاهای دریایی؛
- انواع لوبیا؛
- اسفناج.
بدن آهن هِم را که در غذاهای گوشتی یافت می‌شود، بهتر از آهن غیرهِم که در غذاهای گیاهی وجود دارد، جذب می‌کند.
انواع لوبیا و عدس
لوبیا و عدس روی دارند که در تکامل مغز و رشد طبیعی کودکان نقشی مهم دارد. ۱ لیوان عدس پخته ۲٫۵۲ میلی‌گرم روی دارد که شامل نیمی از نیاز روزانه کودکان ۴ تا ۸ساله می‌شود. لوبیا می‌تواند در انواع سوپ، آش و خورش به کار رود. نرمی لوبیا قرمز باعث می‌شود برای کودکان کوچک‌تر ایدئال باشد.
جو دو سر
حلیم فرنگی با جو دو سر از غذاهای کم‌شکر است که می‌تواند باعث بهبود توانایی‌های ذهنی یا بهبود هوش و حافظه در کودک شود. حلیم فرنگی درست‌شده با جو دو سر سبوس‌دار همراه با کره مغزها یا مغز بوداده می‌تواند وعده‌ای متعادل برای کودکان باشد. کودکانی که به مغزها حساسیت دارند می‌توانند از تخمه‌ها یا ماست به عنوان منبع پروتئین استفاده کنند تا به قند خون متعادلی برسند.
