کودکان مبتلا به اختلالات روانی، عاطفی و رفتاری می‌توانند همزمان دچار مشکلات سلامت یا رشدی دیگری نیز باشند. از طرفی نوجوانانی که به واسطه بلوغ جسمی و جنسی دوره حساسی را می‌گذراند، عوامل محیطی و ژنتیکی آنها را مستعد اختلالات رفتاری می‌کند؛ بنابراین نقش والدین و اطرافیان در این دوره مهم و حساس در رشد سالم نوجوان و کودک تاثیر مستقیم دارد. تیم حرفه ای مجموعه ای از راه کارهای پیشگیری از اختلالات کودک و نوجوان را در این مقاله ای اختصاصی جمع آوری کرده و در اختیار شما و دیگر مخاطبان خود قرار داده اند. همچنین آن ها از شما دعوت می کنند تا از سایت بوفچه دیدن کرده و از مطالب مهیج آن بهره ببرید.
روش های پیشگیری از اختلالات کودک و نوجوان
داشتن سبک زندگی سالم و فعال عاملی است که می‌تواند از بروز مسائل روحی و جسمی بسیاری جلوگیری کند. اما برای این که با روش‌های پیشگیری از بروز اختلالات کودک و نوجوان بهتر آشنا شوید، موارد زیر را مطالعه نمایید:
- محیط خانواده باید امن باشد.
- از الکل و دخانیات دوری کنید.
- احساسات خود را سرکوب نکنید.
- تمرینات منظم ورزشی را در برنامه کودک و نوجوان قرار دهید.
- نسبت به برنامه غذایی و خواب فرزندتان دقیق و حساس عمل کنید.
- تولد زود هنگام جنین عامل دیگری در بروز اختلالات روانی در کودکان است.
- کودک و نوجوان را در مکان‌های نا امن و روابط اجتماعی پر خطر وارد نکنید.
- مواظب سلامت کودک باشید و از وارد شدن شوک به کودک و بروز آسیب‌های مغزی جلوگیری کنید.
- بروز اختلالات روانی در کودکی می‌تواند ناشی از بارداری خطرناک باشد. قرار گرفتن در معرض سموم، سرب و مواد رادیو اکتیو می‌تواند بر سلامت جنین تاثیر بگذارد.
- ارتباط سالم و صمیمی با فرزند خود برقرار کنید.
- ورزش و پیاده روی را در برنامه او جای دهید.
- مهارت‌های ارتباطی را بیاموزید و به او یاد دهید.
- به نیازهای فرزندتان، مخصوصا نیازهای عاطفی آن توجه کنید.
- پای صحبت فرزندتان بنشینید و از دغدغه‌هایش آگاه شوید.
- قوانین سفت و سخت را بار دیگر از نو بنویسید.
- رفتارهای ناسالم را اصلاح کنید.
- رفتار خوب را ستایش کنید.
- تقویت مثبت را جایگزین تنبیه کنید.
- بیان احساسات را به فرزند خود بیاموزید.
- الگوی خوبی برای او باشید.
- رفتار با نوجوان را یاد به کمک متخصص، کتاب، فیلم‌های آموزشی یاد بگیرید.
- به او کمک کنید برنامه ریزی خوبی داشته باشد.
تشویق و تقویت نقاط مثبت و توانمندی های فرزندتان
توجه به استعدادها و رفتارهای مثبت فرزندان باعث ایجاد احساس غرور و مفید بودن در آنها می شود که این خود دلیل مهمی است برای جلوگیری از افسردگی. تقویت نقاط مثبت رفتارها و عملکرد فرزندان از طریق پاداش مادی، کلامی و غیرکلامی و تشویق آنان، از نکات دیگری است که خانواده‌ها باید در نظر بگیرند، توجه به نیازها و علایق فرزندان و ارائه پاسخ مناسب با جنس و سن آنها از راه‌های دیگر پیشگیری از بروز افسردگی در فرزندان است.
همدلی و صبوری با فرزندان
همدلی، نگرش مشارکتی و خلق و خوی آرام از خصوصیات رفتاری اساسی است که والدین باید هنگام مشاجره فرزاندانشان اتخاذ کنند. همچنین دانستن اینکه چه موقع درخواست کمک کنند بسیار مهم است. اگر رفتار فرزند شما در اداره منظم خانه یا درس آنها مزاحم است ، یا اگر رفتار خشونت آمیز دارند، وقت آن رسیده که با یک متخصص صحبت کنید.
بزرگ کردن کودکان با مشکلات رفتاری کار ساده ای نیست. اما قبل از عجله برای تشخیص آنها یا تغییر به یک برنامه انضباطی سخت ، از یک متخصص کمک بگیرید. پزشک متخصص کودک شما می تواند در مورد اینکه آیا رفتار فرزند شما برای سن او عادی است ، مشاوره دهد و منابعی را برای کمک مهیا کند.
روان درمانی، مراجعه به یک درمانگر متخصص
روان درمانی که به آن رفتاردرمانی نیز گفته می‌شود، روشی برای رفع مشکلات روانی از طریق گفتگو و پیشگیری از اختلالات کودک و نوجوانبا متخصص روانشناس یا سایر متخصصان سلامت روان است. معمولاً برای کودکان خردسال، روان‌درمانی در قالب آنچه در هنگام بازی اتفاق می‌افتد انجام می‌شود. در طی روان‌درمانی، کودکان و نوجوانان می‌آموزند که چگونه درباره افکار و احساسات خود صحبت کنند، چگونه به آنها پاسخ دهند و چگونه رفتارهای جدید و مهارت‌های کنار آمدن با آنها را یاد بگیرند.
اگر نگران وضعیت سلامت روان فرزند خود هستید، با معلم، دوستان نزدیک، اقوام یا سایر مراقبان کودک خود صحبت کنید تا ببینید آیا آنها نیز تغییراتی در رفتار فرزند شما مشاهده کرده‌اند یا خیر. در نهایت این اطلاعات و مشاهدات خود از علائم اختلالات روانی کودک را با پزشک اعصاب و روان آنلاین کودکان به اشتراک بگذارید. فراموش نکنید که اقدامات به‌موقع شما در این زمینه، کمک بزرگی به شرایط فعلی و آینده کودک خواهد کرد.
دارودرمانی
در روش دارو درمانی جهت جلوگیری از اختلالات کودک و نوجوان، پزشک متناسب با نوع بیماری داروهایی محرک، کنترل کننده، ضد اضطراب، ضد روان‌پریشی، تثبیت کننده خلق و خو و سایر را در برنامه درمانی بیمار می‌گنجاند. بد نیست بدانید که اکثر این داروها عوارض جانبی دارند. به همین علت اگر به بیماری‌های دیگری مبتلا هستید حتما به پزشک اطلاع دهید.
پزشک یا روانپزشک کودک شما ممکن است مصرف داروهایی مانند داروهای محرک، ضدافسردگی، ضد اضطراب، ضد روان‌پریشی یا تثبیت‌کننده خلق‌وخو را به‌عنوان بخشی از برنامه درمانی کودک توصیه کند. نگران نباشید، اصولاً پزشکان خطرات، عوارض جانبی و فواید درمان‌های دارویی را توضیح می‌دهند.
رفتار موثر با کودک دچار اختلال
شما در پشتیبانی از برنامه درمانی کودک خود نقش مهمی دارید. برای مراقبت از خود و فرزندتان در این مسیر:
- درباره بیماری و اختلال روانی کودکان خود اطلاعات بیشتری کسب کنید.
- به مشاوره خانواده بروید که در آن با همه اعضای خانواده به‌عنوان شریک برنامه درمانی رفتار می‌شود.
- در مورد چگونگی پاسخ به کودک و کنترل رفتارهای دشوار او، از روانشناس یا روانپزشک فرزندتان راهنمایی بخواهید. اگر نیاز به مصرف داروهای خاصی است، این مسئله را نادیده نگیرید و به‌موقع آنها را به کودک خود بدهید.
- در برنامه‌های آموزشی والدین، به‌ویژه برنامه‌هایی که برای والدین کودکان مبتلا به اختلالات روانی طراحی شدهاند، ثبت‌نام کنید.
- تکنیک‌های مدیریت استرس را جستجو و بررسی کنید تا به شما در حفظ آرامش کمک کنند.
- به دنبال راه‌هایی برای حفظ آرامش و تفریح با کودک خود باشید.
- نقاط قوت و توانایی‌های فرزند خود را تحسین کنید. می‌توانید علاوه بر تحسین کلامی، در موقعیت‌های مناسبی به کودک خود هدیه بدهید.
- با مدرسه کودک خود همکاری کنید تا بهترین شرایط فراهم شود.
چگونه به دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری آموزش دهیم؟
- یک جو عاطفی گرم و حمایت کننده را حفظ کنید.
- یک کلاس سازماندهی شده با برنامه‌های قابل پیش بینی داشته باشید.
- میزان صدا و تن صدا را تغییر دهید.
- از کلاس بخواهید برای برنامه ریزی روز یا درس کمک کند تا انتظارات واضح باشد و دانش آموزان بتوانند مهارت‌های برنامه ریزی را توسعه دهند.
- با تعریف و تمجید صادقانه و دقیق دانش آموزان را تشویق کنید.
- دانش‌آموزان را از دستورالعمل‌ها و انتظارات خاص از رفتارشان آگاه کنید و مرزهای قابل قبولی را به شیوه‌ای محکم و ثابت تعیین کنید.
- پس از موقعیت‌های دشوار یک بازگشت سیستماتیک داشته باشید. برای جلوگیری از هر گونه تشدید کلامی، دانش آموز را وادار کنید تا آنچه را که می‌خواهد بگوید بنویسد تا به او آموزش دهید تا به خود فرصتی برای تفکر بدهد و ترس او از فراموش کردن آنچه می‌خواهد توضیح دهد را کاهش دهید..
- از ابزارهای عملی موجود برای کاهش سر و صدا در کلاس استفاده کنید.
درمان اختلالات روانی در کودکان و نوجوانان
برای درمان اختلالات روانی معمولا از روش‌های دارو درمانی، روان درمانی و در موارد خاص از الکتروشوک درمانی استفاده می‌کنند. پزشک متناسب با نوع بیماری، شدت بیماری، شرایط جسمانی بیمار، سبک زندگی فرد و موارد اینچنینی، بهترین روش را برای درمان اختلالات روانی در پیری و نوجوانی انتخاب می‌کند.
در روان درمانی پزشک سعی می‌کند از طریق گفتگو به عامل بروز بیماری، شیوه تفکر و نگاه بیمار به زندگی و… اطلاعات لازم را به دست می‌آورد و به بیمار در جهت بهبود کمک می‌کند. روان درمانی کودکان گاهی با بازی درمانی و هنر درمانی نیز همراه می‌شود. در این روش‌ها کودک یاد می‌گیرد چگونه مشکلات و احساسات خود را بیان کند و از تنش‌ها دور شود.
